اگر به دنبال مقاله مگس جوانه پیاز هستید پس این مقاله را از دست ندهید… این آفت، بسیار پلی فاژ بوده و پراکنش وسیعی دارد، به طوری که در تمام مناطق ایران انتشار دارد. لارو این مگس در مزارع پیاز کانادا، آمریکا، هلند و انگلستان گاهی تا ۹۰ درصد محصول را از بین می برد. این مگس از آفات عمده سیر در جمهوری ارمنستان نیز می باشند. در سالهای خشک مگس پیاز خسارت چندانی وارد نمی کند ولی اگر ۲ تا ۳ سال متوالی، بارندگی بهاره خوب باشد ممکن است ۸۰ تا ۹۰ درصد محصول پیاز را از بین ببرد.
Delia antiqua Meigen
Syns: Hylemyia antiqua Meigen
Chortophila anttiqua Meigen
Hylemyia ceparum Meig
Phorbia antiqua Meig
(Dip.,Anthomyiidae)
این آفت، بسیار پلی فاژ بوده و پراکنش وسیعی دارد، به طوری که در تمام مناطق ایران انتشار دارد. لارو این مگس در مزارع پیاز کانادا، آمریکا، هلند و انگلستان گاهی تا ۹۰ درصد محصول را از بین می برد. این مگس از آفات عمده سیر در جمهوری ارمنستان نیز می باشند. در سالهای خشک مگس پیاز خسارت چندانی وارد نمی کند ولی اگر ۲ تا ۳ سال متوالی، بارندگی بهاره خوب باشد ممکن است ۸۰ تا ۹۰ درصد محصول پیاز را از بین ببرد. لاروهای کوچک سفید رنگ، سوخهای پیاز را در خاک سوراخ می کنند و اغلب پیاز های درشت مورد حمله چندین لارو قرار می گیرند. این آفت غیر از پیاز، سیر، تره و موسیر، به سایر گیاهان نیز خسارت قابل ملاحظه ای وارد می کند. در چکسلواکی لاروهای این مگس از روی ریشه میخک جمع آوری شده است. خسارت شدید این مگس در زمینهای محتوی کودهای دامی و مزارعی که در سال قبل در آنها پیاز کشت شده باشد بیشتر دیده می شود. ترجیح غذایی لاروها به سوخ پیاز، بستگی به قدرت جلب بویایی آنها دارد.
خسارت این آفت از پیاز کاری های استانهای شمالی، خوزستان، اصفهان، همدان، قزوین، اطراف تهران و کرج گزارش شده است ( آزمایش فرد ،۱۳۷۱ و خانجانی ،۱۳۸۳).
حشره کامل به طول ۶ تا ۷ میلیمتر، به رنگ متمایل به زرد و پوشیده از مو می باشند. بالها غشائی، شفاف، به طول ۴ تا ۵ میلیمتر و عرض ۱ تا ۳ میلیمتر هستند. سر از جلو تقریبا کروی بوده و از سه قسمت پیشانی، صورت و انتهای سر تشکیل شده است. قطعه زیر پیشانی مستطیلی شکل است. شاخک ها سه بندی، سیاه رنگ و به طول ۰٫۶ میلیمتر می باشند که بند اول خیلی کوچک و تقریبا لوبیایی شکل، بند دوم درشت و سه برابر بند اول و بند سوم بزرگتر و دو برابر بند دوم است و مجهز به موی شاخکی پرزدار می باشد. قطعات دهان به شکل خرطوم کوچک و زانویی شکل بوده و پوشیده از کرکهای ریز سیاه رنگ است که به صورت سه نوار تیره در زمینه روشن تر به نظر می آیند. پاها به استثناء ران ها که سیاه می باشند به رنگ زرد روشن بوده، شکم به طول ۱٫۵ تا ۲ میلیمتر، دارای ۴ حلقه قابل رؤیت و پوشیده از پرزهای کوتاه و سیاه رنگ است. (آزمایش فرد،۱۳۷۱).
تخم بیضی شکل، کشیده، به رنگ سفید شیری، به طول ۱ تا ۱٫۵ و عرض ۰٫۵ میلیمتر می باشد که از یک طرف تا حدودی صاف است و روی آن ده نوار طولی دیده می شود.
تخم مگس جوانه پیاز
لارو کامل به رنگ سفید شیری و به طول ۶ تا ۸ میلیمتر بوده و از ۱۰ حلقه تشکیل شده است لارو در ناحیه سر باریک بوده و به طرف انتها عریض می شود. آرواره ها کوتاه، سیاه رنگ و نوک تیز بوده و به طرف زیر شکم خم شده اند. انتهای بدن لارو دایره ای شکل و اطراف آن مجهز به ۱۶ دندانه کوتاه است.
پویاریوم بیضی شکل، به رنگ زرد متمایل به قهوه ای، به طول ۵-۴ و قطر ۲-۱ میلیمتر بوده و از ۱۰ حلقه تشکیل شده است. شفیره ماده درشت تر می باشد.
لارو و شفیره مگس جوانه پیاز Delia antiqua
خسارت نسل پاییزه بیش از نسل بهاره است ولی نسل بهاره از بازار پسندی محصول می کاهد (محیسنی، ۱۳۸۱). خسارت در زمین هایی که محتوی کودهای دامی است و نیز در کرت هایی که قبلا پیاز کشت شده است به مراتب قابل توجه است. لاروهای جوان، بافتهای سوخ پیاز را سوراخ کرده و از فلسهای ظریف آن تغذیه می کنند. مگس های ماده، پیازهای بزرگتر (۶ برگه) را به پیازهای جوان کوچک تر (۳ برگه ) و پیازهای خسارت دیده را به پیازهای سالم برای تخمریزی ترجیح می دهند و به همین لحاظ روی پیازهایی که خسارت جزیی دارند تخمریزی می کنند. خسارت آن در پیازهای کوچک (پیازچه ) شدیدتر از غده های بزرگ پیاز بوده و در مواردی به ۹۰ درصد هم می رسد (ریونی ،۱۹۶۲). تراکم لاروها در پیازهایی که ضایعات مختصری دارند بیشتر است. حداکثر انبوهی لاروها (۱۵لارو در هر غده) روی پیازهای گندیده دیده می شود. هوسمن و میلر (۱۹۸۸) بیان نموه اند که حدود ۹۰ تا ۱۰۰ درصد لاروها در پیازهای با ضایعات جزی تا متوسط فعالیت می کنند و فقط حدود ۱۲ تا ۲۰ درصد از آنها را می توان در پیازهای کاملا گندیده دید. هوسمن و میلر (۱۹۸۹) اعلام کرده اند که یکی از خسارتهای عمده و غیر مستقیم لاروهای این آفت ایجاد راهی برای حمله قارچها و باکتریهای مولد پوسیدگی از جمله قارچهای مولد جنس Botrytis و باکتری Erwinia carotovora است. همچنین پیازهایی که آلوده به باکتری Erwinia carotovora عامل پوسیدگی غده های پیاز، سیب زمینی و ریشه سبزیجات باشند، بیشتر قدرت جلب کنندگی مگس ها را خواهند داشت.
نحوه خسارت مگس جوانه پیاز Delia antiqua
این حشره زمستان را به صورت شفیره (۸۰ درصد) یا لارو کامل (۲۰ درصد) در عمق ۱۰ تا ۲۵ سانتیمتری داخل خاک و یا در بقایای پیازهای خشک شده سال قبل سپری می کند (محیسنی، ۱۳۸۱). حشرات ماده پس از جفت گیری، تخم ها را در دسته های ۱۰ تا ۱۵ عددی و گاهی هم به طور انفرادی در شکاف خاک نزدیک طوقه پیاز و یا روی ساقه نزدیک به ریشه قرار می دهند. لاروهای سن یک ۱۵-۷ روز پس از ظهور حشرات کامل ظاهر می شوند. طول دوره ی لاروی ۲۰ تا ۲۵ روز است که پس از آن، لاروها در داخل خاک به شفیره تبدیل شده و پس از ۱۵ تا ۲۰ روز دوره شفیرگی، حشرات کامل نسل دوم از اوایل تیرماه تدریجا روی بوته های پیاز پرواز می کنند. این مگس در شرایط آب و هوایی کرج دو نسل در سال دارد. در شرایط آزمایشگاهی (دمای ۲۳ درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی ۵۵ تا ۷۰ درصد و ۱۶ ساعت روشنایی در شبانه روز ) حداقل و حداکثر دوره شفیره گی به ترتیب ۷ و ۱۸ روز، حداقل و حداکثر طول عمر حشرات کامل به ترتیب ۴ و ۱۰ روز، دوره رشد جنینی ۳ تا ۵ روز و طول دوره لاروی ۱۵ تا ۲۲ روز است. طول مدت یک نسل بین ۳۵ تا ۵۵ روز می باشد. این آفت در سایر نقاط جهان از جمله کره جنوبی و هند ۳ نسل در سال دارد. با مقایسه بیولوژیک این مگس در سه شرایط آب و هوایی متفاوت (ایران، هند و کره ) می توان گفت که این حشره دیاپوز اجباری نداشته و بسته به شرایط منطقه ۲ تا ۳ نسل در سال تولید می کند.
الف – زراعی
کاشت دیر هنگام مزرعه در اوایل بهار: وقتی مزرعه دیر کاشته می شود خسارت تغذیه ای آفت توسط گیاه ترمیم می شود ( اسماعیلی و همکاران، ۱۳۷۴).
کاشت در خزانه و انتقال نشاها به مزرعه بهتر از کاشت مستقیم بذر در مزرعه است.
ب- شیمیایی
۱- ضدعفونی بذور : قبل از کاشت می توان بذر پیاز را با سم لاروین Df80 به میزان ۵ گرم سم به ازاء هر ۱۰۰ گرم بذر ضدعفونی نمود (خاقانی نیا،۱۳۸۱). استفاده از حشره کش قبل از کاشت در مسیر کاشت بذر بخصوص در کنترل نسل دوم موثر است.
۲- سمپاشی مزرعه با سم دیازینون ۶۰ درصد به میزان ۱٫۵ لیتر در هکتار : البته باید دوره کارنس و باقیمانده آن رعایت شود. یادگاریان حاجی آبادی و همکاران (۱۳۸۲) میزان باقیمانده دوره کارنس سم دیازینون را در پیاز و پیازچه تعیین کرده اند به طوری که برای محصول پیازچه حداکثر باقیمانده مجاز حدود ۰٫۱ پی پی ام می باشد و دوره های کارنس آن ۱۵ روز بعد از سمپاشی برای پیاز و ۱۰ روز برای پیازچه بوده است. چون حشرات کامل مگسها در اول صبح یا عصر هنگام غروب آفتاب فعال هستند بهتر است سمپاشی با سم دیازینون در همین موقع ها انجام شود. بخصوص موقعی که هنوز تخمریزی نکرده باشند بسیار موثر است. یعنی به محض مشاهده مگس ها سمپاشی انجام شود.
مکانیکی
شکار و از بین بردن حشرات کامل با استفاده ازروش طعمه گذاری و تله های چسبنده در بهارهنگام ظهور حشرات کامل، در تله ها مقداری ملاس چغندر قند ریخته و به نسبت ۲ برابر آن ملاس به آن آب اضافه میکنند.
استفاده از نوار و تله های زرد رنگ برای کنترل مگس جوانه پیاز
کنترل بیولوژیکی مگس جوانه پیاز
قارچ Entomophtora musca در کنترل جمعیت های این مگس استفاده شده است.
منابع: خانجانی،م. آفات سبزی و صیفی ایران. ۱۳۹۱٫ انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
گرد آورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد بیماری شناسی.
پیشنهاد ما به شما:
دیدگاهتان را بنویسید