گوجه فرنگی (Lycopersicon eseulentum Mill) میزبان تعداد باکتری بیماریزای گیاهی می باشد پژمردگی باکتریایی گوجه فرنگی ناشی از Rs = Ralstonia solanacearum )) درسال۱۳۷۲ از فارس ، بیماری خال زدگی باکتریایی گوجه فرنگی ناشی از ( Pss = Pseudomonas syringae pv tomato) در سال۱۳۷۳ از ورامین وشانکر باکتریایی گوجه فرنگی Cmm = Clavibacter michiganensis ssp. Michiganensis)) در سال ۱۳۶۷ در حومه ارومیه و لکه باکتریائی (Xv = Xanthomonas vesicatoriae Vauterin et al,1995) دیده شد.
علائم بیماری لکه باکتریایی روی برگ گوجه فرنگی
گوجه فرنگی (Lycopersicon eseulentum Mill) میزبان تعداد باکتری بیماریزای گیاهی می باشد پژمردگی باکتریایی گوجه فرنگی ناشی از Rs = Ralstonia solanacearum )) درسال۱۳۷۲ از فارس ، بیماری خال زدگی باکتریایی گوجه فرنگی ناشی از ( Pss = Pseudomonas syringae pv tomato) در سال۱۳۷۳ از ورامین وشانکر باکتریایی گوجه فرنگی Cmm = Clavibacter michiganensis ssp. Michiganensis)) در سال ۱۳۶۷ در حومه ارومیه و لکه باکتریائی (Xv = Xanthomonas vesicatoriae Vauterin et al,1995) دیده شد. علایم بیماری در Pst بصورت لکه های گرد و نامنظم تا قهوه ای و سیاه با کلروز گسترده و یا محدود روی برگها و لکه های بیضوی کشیده روی دمبرگ، کاسبرگ ، دمگل و شاخه وساقه ودر روی میوه بصورت خالهای سیاه پراکنده سطحی وگاه با هاله کلروتیک روی میوه رسیده است .در حالی که در شانکر باکتریایی گوجه فرنگی علائم بیماری شامل پژمردگی بوته بروز شانکر های قهو ه ای روی ساقه و دمبرگ ، تیره شدن بافت آوندی و بعضی موارد ظهور لکه های مدور سفید با برجستگی کوچک قهوه ای در مرکز آن بر روی پوست میوه می باشد. در پژمردگی باکتریایی گوجه فرنگی علایم بیماری عبارت است. از پژمردگی و پلاسیدگی برگها سبز خشکی سریع شاخ و برگ و تغییر رنگ سیستم آوندی ساقه است. علائم پوسیدگی نرم درساقه گیاهچه و بوته ها و میوه های گوجه فرنگی در اثر این دو عامل Pcc = Pectobacterium carotovorum subsp. Carotovorum) ) و(Dc = Dickeya chrysanthemi ) می باشد.
طی سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۷ تعدادی نمونه از بوته های آلوده گوجه فرنگی جمع آوری و به روش های معمول باکتری شناسی مورد بررسی قرار گرفت نتایج حاصل از این بررسی به منزله عدم وجود بیماری Cmm در مزارع خراسان رضوی و احتمال وجود پاتواری از Ps بر روی مزارع گوجه فرنگی و وجود باکتری اپی فیت Pantanoe herbicola می باشد. علائم پوسیدگی نرم در ساقه و گیاهچه بوته های گوجه فرنگی در اثر عامل Pc نیز مشاهده شد.
Bacterial speck
Xthomanonas vesicatoriae vauterin et al. 1995
مقدمه :
بیمارری لکه باکتریایی گوجه فرنگی اولین بار در سال ۱۹۱۲ در تگزاس گزارش گردید و سپس در سال ۱۹۱۴ در آفریقای جنوبی و در سال ۱۹۱۷ در فلوریدا مشاهده شد. در سال های ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹ خسارت روی گوجه فرنگی توسط این بیماری از ۵ تا ۵۰ درصد در بعضی از نواحی ایندیانا گزارش گردید. این بیماری یکی از مهم ترین بیماری های گوجه فرنگی و فلفل در فلوریداست. عامل بیماری توسط بهار (۱۳۶۸ ) از گوجه فرنگی هائی که از مناطق جنوبی کشور جمع آوری شده بود گزارش گردید.
در اثر این بیماری تمام اندام های هوایی گیاه آلوده می شود. اگربوته های جوان بطور شدیدی به بیماری مبتلا شده باشند،کوتاه ماندن بوته و کاهش عملکردقابل تشخیص می باشد.
علائم روی برگ بسته به میزان رطوبت نحت ناثیر قرار می گیرند.تعداد لکه ها روی برگ های جوان بیشتر از برگ های پیر است. خالهای گرد کوچک سیاهرنگ روی برگ ظاهر می شودکه بعضی ازاین خالها همراه با حفره های زردرنگ می باشند و زاویه دارند. خالها با هم یکی می شوند و حاشیه برگ سیاهرنگ و زبر می شودروی برگ ها، ساقه ها و شاخه های میوه ده، لکه ها عموما مدور و به رنگ قهوه ای تیره تا سیاه هستند. در شرایط رطوبت زیاد برگ ها ظاهری سوخته به خود گرفته و لکه های مشخصی روی برگ ها پدیدار می شود. در این حالت حاشیه و مابین رگبرگ ها زرد می شود و بافت زرد لکه ها آبسوخته شده و حالتی روغنی پیدا می کند و سرانجام برگ ها می میرند و چنین به نظر می رسد که برگ ها بر اثر کوددهی زیاد سوخته شده اند. لکه های روی برگچه ها به آسانی با لکه های ناشی از خال سیاه، بلایت زودرس و لکه برگی خاکستری اشتباه گرفته می شود. زخم ها بر خلاف بلایت زودرس دارای نواحی متحدالمرکز نیستند. و در مقایسه با زخم های لکه برگی خاکستری، رنگ تیره تری داشته و پراکنش آن ها روی بوته ها یکنواخت تر است. یک هاله واضح در اطراف زخم های ناشی از بلایت زودرس دیده می شود ولی در لکه باکتریائی این هاله واضح وجود ندارد. زرد شدن برگچه ها و لکه های شبیه سوختگی روی آن ها به کل بوته حالت سوختگی می دهد. علائم بیماری روی ساقه مشابه علائم برگها می باشد.
میوه:
خالهای برجسته سیاهرنگ با حفره یا حلقه های زردرنگ برروی میوه ظاهرمی شود. سپس این خالها بصورت خشن و پوسته پوسته درمی آیند با حفره های تیره تر. پوست میوه به سختی کنده می شود. این بیماری هیچ علامتی روی ریشه ندارد. زخم های روی میوه اغلب به صورت تاول های ریز برجسته بوده که بزرگ شده و به رنگ قهوه ای در می آید.
نشانه های بیماری لکه باکتریائی روی میوه
عامل بیماری باکتری است به نام Xanthomonas vesicatoriae که یک باکتری گرم منفی، دارای یک تاژک قطبی و غیرهوازی بوده، ژلاتین را ذوب می نماید. از مواد قندی گاز تولید نمی کند در محیط کشت سیب زمینی، پپتون و NA کلنی تشکیل می دهد و با طیف دمایی وسیع رشد می نماید. دمای رشد بهینه باکتری بین ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی گراد است. برخی جدایه ها روی فلفل، برخی در گوجه فرنگی و برخی دیگر هم روی فلفل و هم گوجه فرنگی بیماری زا می باشند.
باکتری زانتوموناس
عامل بیماری در غیاب گیاه میزبان می تواند به مدت ۱۶ ماه در بذر باقی بماند. زمستان گذرانی در ریشه و ساقه های گوجه فرنگی مرده و شخم نشده و روی گیاهانی از قبیل Solanum nigrum و Physalis minima صورت گیرد. بذور الوده، بقایای گیاهی آلوده، علف های هرز میزبان به عنوان منبع اولیه آلودگی به شمار می آیند. باکتری ها از طریق روزنه های برگ، زخم ها و یا محل شکستگی کرک های روی برگ که توسط باد، شن و کارگران ایجاد شده اند نفوذ می کنند و در بافت برگ تکثیر می نمایند. آلودگی ثانویه در خزانه و در مزرعه به وسیله باد و تراوش آب همراه با باکتری از سطح برگ انجام می گیرد. اگر یک گوشه از مزرعه آلوده شود تمام مزرعه آلوده می شود. آبیاری بارانی، بارندگی شدید و شینم طولانی از عوامل گسترش بیماری هستند. در دمای ۲۵ تا ۳۰ درجه و در برگ ها و میوه های جوان بیشتر از برگ و میوه های پیر می باشد. چنانچه دما در شب به زیر ۱۶ درجه سانتی گراد برسد گسترش بیماری کم می شود و استفاده بیش از حد از کودهای ازته باعث شیوع بیماری می گردد.
هنگامیکه بیماری در مزرعه شایع است مبارزه با بیماری مشکل است. بنابراین باید منبع آلودگی را از بین ببریم. با استفاده از کاشت بذر سالم و نشاء کاملا سالم می توان آلودگی اولیه را کاهش داد. آلودگی اولیه بذر را با استفاده از تیمار آب گرم یا هیپوکلریت سدیم از بین برد. بذور را می توان را برای مدت ۲۵ تا ۳۰ دقیقه در دمای ۵۰ درجه سانتی گراد قرار داده و پس از خشک کردن آن با پودرهای قارچ کش ضد عفونی نمود. آب گرم، باکتری موجود در داخل و سطح بذر را از بین می برد ولی با این تیمار درصد جوانه زدن در بذور ضعیف کاهش می یابد.
گوجه فرنگی و میزبان باید در زمین هایی کشت شوند که گیاهان عامل میزبان بیماری حداقل به مدت ۲ تا ۳ سال در آن ها کشت نشده باشد. سعی شود که گندم در تناوب به کار برده نشود زیرا باکتری در ریشه های گندم در زمستان مشاهده شده است.
عدم آبیاری بارانی در مزرعه و جلوگیری از رفت و آمد در مزرعه در هنگامیکه برگ ها خیس هستند در کاهش آلودگی موثر می باشد.
استفاده از باکتری کش ها نظیر استرپتومایسین در روی نشاها در خزانه سبب عدم انتقال آلودگی به مزرعه اصلی می شود.
استفاده از سموم مسی در مزرعه اصلی و یا سموم مسی همراه با مانکوزب و مانب برای مبارزه با بیماری های باکتریائی مورد استفاده قرار می گیرد.
شاخ و برگ گیاهان میزبان را بعد از برداشت باید قطعه، قطعه نموده و زیر خاک مدفون نمود.
منابع : ظهور پرالک، ا. بررسی وضعیت بیماریهای باکتریایی گوجه فرنگی درخراسان رضوی.۱۳۸۷. اولین کنگره ملی فناوری تولید و فرآوری گوجه فرنگی.
اعتباریان، ح.ر. بیماری های سبزی و صیفی و روش های مبارزه با آن ها. ۱۳۸۷٫ انتشارات دانشگاه تهران.
گرد آورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد بیماری شناسی.
پیشنهاد ما به شما:
دیدگاهتان را بنویسید