این گونه بیشتر آفات درختان سیب است و در اکثر نقاط کوهستانی و سردسیر کشور ما وجود دارد. اولین بار در سال ۱۳۱۶ توسط افشار گزارش شده است و به اسامی محلی مختلف نظیر لیس (در ارومیه) و سیم (در زنجان) گفته می شود. بعلاوه در اکثر کشورهای آسیائی، جنوب روسیه، اروپا و آسیا انتشار دارد. در نقاط کوهستانی و نواحی ییلاقی کشورمان، گاهی خسارت آن ها بقدری شدید است که کلیه درختان را عاری از برگ می کند.در ادامه مقاله همراه ما باشید…
The most important pest of apples
Apple ermine moth- Part II
.(Hyponomeuta (= yponomeuta) malinellus (Zell
.Syn : H. (= yponomeuta) malinella F
.H.variabilis zell
.(H.(yronomeuta) rorellus (Hb
Lep. Hyponomeutidae
این گونه بیشتر آفات درختان سیب است و در اکثر نقاط کوهستانی و سردسیر کشور ما وجود دارد.
اولین بار در سال ۱۳۱۶ توسط افشار گزارش شده است و به اسامی محلی مختلف نظیر لیس (در ارومیه) و سیم (در زنجان) گفته می شود.
بعلاوه در اکثر کشورهای آسیائی، جنوب روسیه، اروپا و آسیا انتشار دارد.
در نقاط کوهستانی و نواحی ییلاقی کشورمان، گاهی خسارت آن ها بقدری شدید است که کلیه درختان را عاری از برگ می کند.
این حرات پس از جفت گیری تخم های خود را به صورت دستجات ۵۰ تا ۱۰۰ تایی در روی تنه و شاخه های درختان میزبان قرار می دهند و روی آن را از ماده ای مخصوص می پوشانند که ابتدا نارنجی رنگ است و سپس به رنگ قهوه ای متمایل به خاکستری در می آیند.
این پوشش که بعد از ترشح، بصورت پولک کم و بیش گرد و مجوف در می آید، تا شروع فعالیت لاروها در بهار، تا حدودی آن ها را از اثرات نامطلوب طبیعت محافظت می کند.
تخم های پوشیده شده لیسه سیب
لارو لیسه سیب به طور معمول ۵ سن دارد. رنگ عمومی خاکستری روشن یا سفید مایل به زرد کمرنگ بوده و پوشیده از خالهای تیره است.
سر لارو سیاه، طول بدن پس از رشد کامل ۲۱ میلی متر می باشد. فعالیت لاروها دسته جمعی و در هر لانه گاهی تا ۱۰۰ لارو دیده میشود.
لارو (تصویر سمت چپ) و شفیره (تصویر سمت راست) لیسه سیب
شفیره دارای ۶ موی حسی و بدون پایه به طور پراکنده در سطح پشتی بدن می باشد. پیله ها به طور دستجمعی و عمود بر زمین در داخل برگهای بهم چسبیده توسط تارها روی درختان مشاهده می شوند.
لارو و پیله های لیسه سیب
حشرات کامل شب پره های سفید رنگی هستند که عرض بدن آن ها با بال های باز حدود ۱۶ تا ۲۱ میلیمتر می باشد و طول آن ها بین ۵٫۸ تا ۸ میلیمتر تغییر می کند.
روی بال ها و شکم تعدادی خال های سیاه مشاهده می گردد که این تعداد در روی بال های جلویی ۱۸ تا ۱۹ عدد است که تا حدودی وجه تمایز این گونه از گونه های مشابه دیگر است.
حشره کامل لیسه سیب
در شرایط آب و هوایی اطراف کرج، حشرات کامل در اواسط خرداد ماه مشاهده می شوند.
در نواحی کوهستانی و سرد سیر ممکن است حشرات کامل در تیر ماه و حتی مرداد ماه نیز مشاهده گردند.
به طور کلی گونه ای سرما دوست است و در کوهپایه ها انتشار وسیع تری دارد. حشرات کامل غروب پروازند و در هنگام روز روی تنه و شاخه های درختان استراحت می کنند.
لاروها به فاصله ۷ تا ۱۵ روز از تخم ها خارج می شوند، ولی تا بهار سال بعد در زیر پولک باقی می مانند.
لاروها در این حالت به هیچ وجه تغذیه نمی کنند و حالت دیاپوز دارند.
در این مرحله هرگاه با سنجاق پولک محافظت کننده را بلند کنیم، لاروهای سر سیاهی را مشاهده می کنیم که حرکت مختصری دارند. این لاروها را لاروهای نئونات یا گرسنه نیز می نامند.
لاروها در سنین آخر رشد، برنگ سبز روشن تا سبز تیره با یک نوار تیره رنگ پشتی و دو نقطه سیاه رنگ در طرفین این نوار روی هر بند می باشند.
در این مرحله لاروها در اثر تکان دادن شاخه ها بوسیله تارهای ابریشمی از شاخه آویزان شده و خود را به زمین می رسانند و در فرصت مناسب دوباره از تنه درخت بالا می روند.
دوره تغذیه لاروها حدود ۳۵ تا ۴۰ روز است و پس از پایان دوره تغذیه بطور مجتمع و در پیله های موازی هم تبدیل به شفیره می شوند. بدین ترتیب این حشره فقط یک نسل در سال دارد.
لاروهای نئونات یا گرسنه مصادف با شروع باز شدن جوانه های برگ، از زیر پولک ها خارج شده و بطور دستجمعی به اولین جوانه ها حمله می کنند.
بدین صورت که به محض رسیدن به برگ های جوان بداخل پارانشیم برگ نفوذ کرده و بین دو لایه آن شروع به تغذیه می کنند.
ولی کمی بعد پس از یک تغییر جلد از درون برگ خارج شده و بطور آزاد از بافت های بین رگبرگ ها تغذیه می کنند.
شدت خسارت روی درخت سیب در نواحی کوهستانی شدید و سبب ریزش میوه ها می گردد.
از این مرحله به بعد معمولا لاروهای مربوط به یک پولک بطور دستجمعی برگ های مربوط به یک سرشاخه را با تارهای ابریشمی می پیچند و لانه ای درست می کنند که ضمن محفوظ ماندن از دشمنان طبیعی بتوانند در داخل لانه از برگ های موجود تغذیه کنند.
نحوه تنیدن تار و تغذیه لیسه سیب
– ردیابی آفت
– مبارزه فیزیکی: از بین بردن شبکه های توری در صورتیکه تعداد آنها کم باشد.
– استفاده از دشمنان طبیعی
– مبارزه شیمیایی
* بهترین راه برای ردیابی این آفت شکار حشرات کامل توسط قرار دادن تله بالدار حاوی فرمون این حشره بر روی درختان سیب است.
فرمون هر ۶ هفته تعویض شود. کارایی تله حداکثر تا فاصله ۲۰۰ فوت می باشد.
جستجو برای یافتن توده تخم بر روی شاخه ها در پاییز و زمستان توصیه نمی شود زیرا این توده ها به رنگ پوسته درخت می باشند.
۱- استفاده ار فراورده های باکتری Bacillus thuringiensis در زمان شروع تغذیه لاروها از برگها (اردیبهشت و خرداد) موجب کنترل موثر این آفت می شود.
۲- دشمنان طبیعی : لیسه سیب دارای دشمنان طبیعی فراوانی مانند سارها می باشد که از لاروهای این آفت تغذیه می کنند. سن شکارگر Anthocoris nemorum L. از شفیره های لیسه سیب تغذیه می نماید. زنبور Nemorilla maculosa و Encyrtus fusicolis پارازیت کننده لارو لیسه سیب می باشند.
۱- با توجه به اینکه لاروهای سن اول حشرات به سموم حساسیت بیشتری دارند لذا باید در همان مراحل اولیه خروج لاروهای سن یک از زیر پولک تخم که تقریباً مصادف بازمانی است که جوانه های گل متورم شده اند ولی هنوز گلها باز نشده اند با سمومی از قبیل مالاتیون ۵۷% و یا دیازینون ۶۰% به نسبت ۲ در هزار اقدام به سمپاشی نمود. در صورتیکه درختان آلوده به شپشک نیز باشند میتوان علاوه بر سم از روغن زمستانه ولک نیز استفاده نمود.
۲- در صورتیکه کشاورز به هر دلیلی نتواند قبل از بازشدن گلها اقدام به سمپاشی کند باید بلافاصله بعد از ریختن گلبرگها اقدام به سمپاشی کند.
۳-در صورتیکه جمعیت آفت طغیانی نباشد می توان مبارزه اختصاصی با این آفت را به تعویق انداخته و آن را با مبارزه با سایر آفات سیب تلفیق نمود.
منابع :
آزمایش فرد، پروانه. ۱۳۹۳٫ آفات درختان میوه و مدیریت کنترل آن ها. انتشارات سپهر.
گرد آورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد بیماری شناسی.
پیشنهاد ما به شما:
دیدگاهتان را بنویسید