بدون مدیریت مناسب تغذیه و حاصلخیزی خاک، تولید مداوم یک محصول سبب کاهش مقدار عناصر غذایی در خاک می گردد. در طول زمان کاهش تجمعی این عناصر سبب کاهش حاصلخیزی خاک، کاهش تولید و عملکرد گندم و کیفیت آن می شود. مصرف عناصر غذایی از طریق کودهای شیمیایی و آلی این نقیصه را جبران می نماید.در ادامه این مقاله با نقش سه عنصر اصلی ازت، فسفر و پتاس در رشد و نمو گندم بیشتر آشنا میشوید.
The role of NPK in wheat
بدون مدیریت مناسب تغذیه و حاصلخیزی خاک، تولید مداوم یک محصول سبب کاهش مقدار عناصر غذایی در خاک می گردد.
در طول زمان کاهش تجمعی این عناصر سبب کاهش حاصلخیزی خاک، کاهش تولید و عملکرد گندم و کیفیت آن می شود.
مصرف عناصر غذایی از طریق کودهای شیمیایی و آلی این نقیصه را جبران می نماید.
از طرف دیگر مصرف بیش از حد برخی از عناصر موجب بروز مشکلات زیست محیطی و اقتصادی شده و باعث ایجاد خسارت به گیاه، دام و در نهایت انسان میگردد.
از این رو رعایت اصل برقراری تعادل در میزان مطلق و نسبی مصرف عناصر غذایی برای پایداری در تولید و حفظ حاصلخیزی خاک و سلامت محیط زیست و در نهایت حرکت در راستای کشاورزی پایدار الزامی است.
تغذیه متعادل گندم، علاوه بر افزایش مقاومت گیاه نسبت به آفات و بیماریها، شرایط خشکی و شوری خاک و همچنین سرمای نابهنگام، به دلیل افزایش غلظت عناصر مفید در دانه گندم، سبب کاهش بعضی از بیماریها و مشکلات ناشی از سوء تغذیه و ارتقای سطح سلامت جامعه خواهد شد.
۱- تحریک کننده نمو ریشه
۲- زودرسی محصول
۳- افزایش تعداد خوشه
۴- نمو خوب دانه
۵- افزایش درصد خوشه های پر شده
۶- افزایش مقدار پروتئین دانه
کمبود ازت معمول ترین و گسترده ترین کمبود عناصر غذایی در غلات دانه ریز است.
گیاهان مبتلا به کمبود ازت در مقایسه با گیاهان سالم رنگ پریده و زرد هستند. این علائم ابتدا در مسن ترین برگ ها ظاهر می شود، در حالیکه برگ های جوان نسبتا سبز باقی می مانند.
برگ های مسن تر نسبت به برگ های جوان تر کم رنگ تر شده کلروز در نوک برگ ایجاد می گردد که این کلروز (رنگ پریدگی) در قاعده برگ به رنگ سبز روشن تبدیل خواهد شد و در مدت نسبتا کوتاهی کل مزرعه رنگ زرد پیدا می کند.
نشانه های کمبود ازت در گندم
۱- تحریک کننده نمو ریشه
۲- زودرسی محصول
۳- افزایش پنجه زنی
۴- افزایش تعداد خوشه
۵- نمو خوب دانه
مشخص ترین نشانه کمبود فسفر در مراحل اولیه رشد رویشی گندم، کاهش رشد و توانایی گیاه است.
کلیه گیاهان مبتلا به کمبود فسفر به رنگ سبز تیره تغییر یافته و نقاط رنگارنگ به صورت تیره و روشن در مسن ترین برگ ها ظاهر می شوند.
علائم اختصاصی در برگ های مسن دیده شده، کلروز (رنگ پریدگی) از نوک برگ پیر شروع شده و به طرف قائده برگ گسترش می یابد ولی مانند سایر قسمت های گیاه سبز تیره باقی می مانند.
نشانه های کمبود فسفر در گندم
۱- بهبود کارایی فتوسنتز
۲- افزایش مقاومت در برابر برخی از بیماری ها
۳- بیشتر شدن راندمان استفاده از آب
۴- افزایش استحکام ساقه
۵- افزایش میزان پرشدگی دانه
۶- افزایش تعداد خوشه
۷- افزایش اندازه و وزن دانه
۸- افزایش بازدهی کودهای ازته
گیاه گندم در مرحله ساقه رفتن (و پس از آن) بیشتر از سایر مراحل به پتاسیم احتیاج دارد.
گندم در این مرحله روزانه ۳٫۵ تا ۸ کیلوگرم در هکتار پتاسیم جذب می نماید، مصرف کودهای پتاسه این نیاز را جبران می کند.
علائم اختصاصی کمبود پتاسیم در گندم همیشه در برگ های پیر به صورت خال های نکروزه در طول برگ به وجود آمده و سریعا به طرف نوک و حاشیه برگ گسترش می یابد.
گیاهانی که شدیدا مبتلا به کمبود پتاسیم (K) می شوند ظاهر گیاه دچار تنش خشکی می شود.
نشانه های کمبود پتاس در گندم
کاربرد کودهای NPK با درصدهای مختلف (با توجه به دوره ای که گیاه در آن قرار دارد) وهمچنین کودهای جدیدی که به صورت تک عنصر پتاسیم و یا ترکیبی از عناصر پتاسیم و فسفر (PK)، می تواند راه کارهای مناسب و سریع برای تامین نیازهای گندم باشد.
همچنین ورود برخی از کودهای NPK با درصدهای مختلف (با توجه به دوره ای که گیاه در آن قرار دارد) و همچنین کودهای جدیدی که بصورت تک عنصر پتاسیم (K) و یا ترکیبی از عناصر پتاسیم و فسفر (PK) می تواند راهکار مناسب و سریع برای تامین نیازهای گیاه باشد.
همچنین ورود برخی از کودهای NPK که حاوی عناصر ریزمغذی نیز هستند بعنوان ترکیبات کامل تری می توانند کمک بیشتری به گیاه نمایند.
این نوع کودها می توانندعناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم را به شکل کاملا محلول و قابل جذب در میزان مناسب در اختیار گیاه قرار دارند.
معرفی محصول :
منابع :
۱- امام، ی. ۱۳۸۲٫ زراعت غلات. انتشارات دانشگاه شیراز.
۲- امام، ی و نیک نژاد، م. ۱۳۷۳٫ مقدمه ای بر فیزیولوژی عملکرد گیاهان زراعی. دانشگاه شیراز
گرد آورنده : سپیده مدنی- کارشناس ارشد بیماری شناسی.
پیشنهاد ما به شما:
دیدگاهتان را بنویسید