تناوب چیست ؟؟؟ بهترین تناوب زراعی برای گیاه توتون چیست ؟؟؟ اهمیت تناوب در توتون چقدر است !!!! کاشت مکرر یک محصول در یک قطعه زمین باعث تراکم عوامل نامساعد شده لذا به منظور بهره برداری از منابع موجود و جلوگیری از خستگی زمین اجرای تناوب ضروری است.
کشت متوالی چند گیاه را در یک قطعه زمین بر طبق نظم و ترتیب معین را تناوب زراعی گویند. کاشت مکرر یک محصول در یک قطعه زمین باعث تراکم عوامل نامساعد شده لذا به منظور بهره برداری از منابع موجود و جلوگیری از خستگی زمین اجرای تناوب ضروری است. عواملی که در تناوب توتون باید درنظر گرفته شود نقش محصولات قبلی بر کیفیت ، عملکرد و توسعه امراض توتون است. چون توتون دردوره رشد نسبت به سایر گیاهان به مواد غذایی زیاد و خاک خیلی قوی احتیاج ندارد در گردش زراعی هر منطقه باید طوری قرار بگیرد که مواد غذایی باقیمانده از گیاه قبلی و دیگر مسائل زراعی اثر سوئی در رشد و کیفیت آن نداشته باشد. توتون را می توان چند سال متوالی در یک زمین کشت کرد اما احتمال شیوع انواع بیماری ها زیاد است. تا زمانی که محصول توتون کاهش نیافته ویا به عوامل بیماریزا دچار نشده کشت متوالی اشکال ندارد.
توتون را به عنوان اولین یا دومین محصول وجینی در تناوب قرار می دهند. چنانچه تولید توتون با کیفیت مطلوب مورد نظر باشد باید از قرار دادن آن پس از بقولات علوفه ای چند ساله نظیر یونجه خودداری کرد. گیاهان گوجه فرنگی ، فلفل و بادمجان مبزبانان TMV هستند و نباید در تناوب استفاده شود. حتی میوه این گیاهان هم حامل ویروس هستند. توتون را می توان پس از کود سبز (شبدر، لوبیای روغنی، جو و چاودار) کاشت یا با غلات و حبوبات در تناوب قرار داد. به عنوان یک قاعده کلی توتون با گیاهان پنبه و غلات دانه ریز در تناوب قرار گیرد مناسب تر خواهد بود ولی تناوب با گیاهان تیره لگومینوز و گیاهان پوششی به دلیل زیادی ازت و مواد آلی موجب کاهش کیفیت می گردد.
در مناطقی از شمال کشور که کشت توتون و پنبه امکانپذیر و متداول است قرار دادن این دو گیاه در تناوب و به دنبال هم به دلیل حمله هلیوتیس و آگروتیس توصیه نمی شود. در ارومیه در برخی مناطق گل جالیز به مقدار زیاد در مزارع وجود دارد لذا از کاشت توتون و گیاهانی نظیر گوجه فرنگی ، سیب زمینی و بادمجان که به این انگل حساسند در تناوب باید اجتناب کرد. مناسبترین تناوب و آیش بندی در مناطق مختلف برای تولید توتون عبارت است از :
تناوب دو ساله : سال اول توتون ، سال دوم گندم
تناوب سه ساله : سال اول توتون ، سال دوم گندم و سال سوم آیش
در زمین هایی که گل جالیز و علف هرز نسبتاً زیاد رشد می کند می توان با روش کاشت یکسال توتون و دو سال آیش نسبت به کاهش یا از بین بردن این عوامل اقدام کرد. در مناطقی که شرایط آب و هوایی مساعد و کاشت این گیاه همراه با گندم و ذرت علوفه ای یا دانه ای امکانپذیر باشد می توان با اجرای تناوب سه ساله محصول خوبی از هر سه گیاه به دست آورد. در اینصورت حالت تناوب به شکل سال اول توتون ، سال دوم گندم و سال سوم ذرت خواهد بود. در نقاطی که کاشت یولاف به عنوان علوفه متداول است می توان به جای ذرت از یولاف بهره برد. در تناوب توتون با گیاهان تیره لگومینوز یه دلیل اضافه نمودن ازت زیاد به خاک لازم است از کود ازته کمتر و پتاس بیشتر بهره برد تا پتاس سبب کاهش اثر سوء ازت گردد.
نتایج برخی از تحقیقات انجام شده در مورد تناوب زراعی توتون :
در مطالعه ای که در سیستم های تناوب زراعی در توتون های شرقی در رومانی صورت گرفته تناوب های زیر در نظر گرفته شدند :
تناوب دو ساله : گندم ، توتون – جو، توتون – یولاف ، توتون
تناوب سه ساله : گندم ، توتون ، ذرت – جو، توتون ، ذرت
تناوب چهار ساله : گندم ، توتون ، ذرت ، صیفی – گندم ، توتون ، جو، صیفی
نتایج بسیار خوبی از عملکرد و کیفیت در تناوب چهار ساله با مصرف متعادل کودهای شیمیایی و آلی بدست آمد. تجزیه شیمیایی و بیولوژیکی خاک در پایان سال چهارم نشان داد که این تناوب باعث نگهداری ظرفیت بالای N.P.K و فعالیت حیاتی خاک شده و عملکرد و کیفیت توتون های شرقی هم مناسب بود. در تحقیقی دیگر اثر تک کشتی و تناوب زراعی روی عملکرد و کیفیت توتون های گرمخانه ای در کرواسی مورد بررسی قرار گرفت که تناوب های دو گیاهه ( گندم ، توتون ) و تناوبهای سه گیاهه ( ذرت ، گندم ، توتون ) مقایسه شدند. میزان عملکرد در شرایط تک کشتی از ۶۳/۲ تن در هکتار در سال اول به ۵۷/۱ تن در هکتار در سال دوازدهم رسید که میزان کاهش عملکرد از سال چهارم به بعد معنی دار بود. میزان عملکرد ، کیفیت برگ و ترکیبات شیمیایی آن در تناوب های زراعی بالاتر بود. در تناوب هایی با تعداد گیاه بیشتر تعداد بوته ویروسی هم کمتر بود. مشابه همین نتایج در مطالعه دیگری ثبت شد که در آن تناوب های دو، سه ، چهار، پنج و شش ساله و تک کشتی مورد ارزیابی قرار گرفتند. پائین ترین میزان عملکرد از چهارمین سال تک کشتی در مقایسه با تناوب ها بدست آمد. میزان آلودگی به ویروس TMV در تک کشتی ۲۸ درصد ودر تناوب زراعی شش ساله ( شبدر قرمز، شبدر قرمز، ذرت ، سویا ، گندم پائیزه ، توتون ) ۸/۳ درصد بود. میزان عملکرد هم در در تک کشتی از سال اول با ۶۳/۲ به ۳۹/۱ تن در هکتار در سال پانزدهم رسید. در تناوب زراعی توتون نقش مواد آلی و بافت خاک باید مدنظر باشد.
ماخذ :
۱- خواجه پور، م. ۱۳۷۰٫ تولید نباتات صنعتی. انتشارات جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان.
۲- Paunescu, A. D., M. Paunescu., D. C. Militaro and E. Udrescu. 2001. Research concerning the oriental tobacco rotation in a long-term design. Coresta meet. Agro- Phyto Groups, A10.
۳- Tursic, I. and A. Butorac. 2002. Effect of fifteen years of tobacco production in monoculture and crop rotation upon the yield and quality of flue-cured tobacco in agro-ecological condition of Croatia. Coresta meet. Agro-Phyto Groups, A21
جمع آوری : رامین مصباح
پیشنهاد ما به شما:
دیدگاهتان را بنویسید