این بیماری بسیار مهم در جهان از جمله ایران می باشد به اندام های ذخیره ای مثل ریشه هویج، ترب، غده های پیاز، سیب زمینی، ساقه کرفس، میوه گوجه فرنگی، سبزی های برگدار و غیره حمله می کند. پاتووارهای کاروتوورا و آتروسپیکا هر دو باعث ایجاد بیماری ساق سیاه سیب زمینی می شوند … برای خواندن ادامه مقاله با ما همراه باشید.
این بیماری بسیار مهم در جهان از جمله ایران می باشد به اندام های ذخیره ای مثل ریشه هویج، ترب، غده های پیاز، سیب زمینی، ساقه کرفس، میوه گوجه فرنگی، سبزی های برگدار و غیره حمله می کند. پاتووارهای کاروتوورا و آتروسپیکا هر دو باعث ایجاد بیماری ساق سیاه سیب زمینی می شوند اما پاتووار کاروتوورا در مناطق با آب و هوای گرم ولی آتروسپتیکا در مناطقی با آب و هوای معتدل بهتر بیماریزا می باشند.
لهیدگی و پوسیدگی نرم و آبدار از علایم بارز این بیماری است. بیمارگر بعد از حمله به بافت گیاهی آنزیم پکتیناز ترشح می کند و سبب می شود تا دیواره سلول های بافت، استحکام خود را از دست بدهند. مثلا در سیب زمینی، غده ها در اثر آلودگی نرم شده و فقط ممکن است پوست آن به ظاهر سالم به نظر برسد. چنانچه ضربه ای به چنین غده ای وارد شود از آن شیره ای با بوی متعفن به بیرون می جهد.
نشانه های بیماری پوسیدگی نرم سبزی و صیفی جات
بیمارگر باکتری Erwinia carotovora pv. Carotovora است. جنس Erwinia (Pectobacter) یک باکتری گرم منفی، میله ای شکل، به ابعاد ۳-۱* ۱-۰٫۵ میکرومتر بوده، دارای تاژک های محیطی (Peritrichous ) می باشد که به صورت منفرد یا زنجیره ای دیده می شود. گونه های این جنس تنها باکتری های بیماری زا در گیاهان هستند که می توانند به صورت غیر هوازی اختیاری (Facultative anaerobes ) بقاء خود را حفظ کنند. باکتری تولید کپسول نمی کند و در ۵۰ درجه ی سانتی گراد می میرد.
باکتری Erwinia carotovora در زیر میکروسکوپ الکترونی
عامل این بیماری زمستان را در اندام های آلوده ی گیاهی در انبار، مزرعه، خاک و همچنین در شفیره ی حشرات سپری می کند. بیماری در مزرعه ممکن است با کشت اندام های آلوده مثل سیب زمینی به وجود آید. ممکن است غده، ریزوم و پیازها به وسیله ی باکتری های داخل خاک آلوده شوند. باکتری ها غالبا از طریق عدسک ها یا زخم ناشی از حشرات و غیره وارد اندام های گیاهی شده و عفونت ایجاد می گردد. باکتری بعد از رخنه به داخل بافت از مایع بین سلولی و یا داخل سلولهای زخمی شده ی پارانشیم تغذیه کرده و تکثیر می یابد. سپس با ترشح مقدار زیادی آنزیم های پکتولیتیک و به نسبت کمتری آنزیم های سلولولیتیک باعث تجزیه ی مواد پکتینی موجود بین سلول ها و دیواره ی سلولی شده، دیواره ی سلولزی نرم می شود. در نتیجه آب داخل سلول به فضای بین سلول تراوش می کند و سلول ها پلاسمولیز شده، می میرند. باکتری ممکن است به آوندهای چوبی حمله کرده، ضمن حرکت و تکثیر در آن ها موجب انسداد یا وقفه در حرکت آب از پایین به اندام های هوایی گردد. در اثر تجزیه ی مواد پکتینی دیواره ها و تیغه های بین سلولی بافت مورد حمله نرم شده، به یک توده ی لزج تبدیل می شوند. مواد مترشحه از اندام های آلوده در انبار سبب تماس با میوه یا غده و پیازهای سالم، آن ها را نیز آلوده می نماید.
چرخه ی بیماری پوسیدگی نرم سبزی و صیفی جات
رعایت تناوب زراعی، حذف بقایای گیاهان بیمار، ضدعفونی خاک، کشت ارقام مقاوم، حذف غده و پیازهای آلوده و صدمه دیده قبل از انبار کردن در کنترل بیماری و کاهش خسارت مهم هستند.
بذوری که مورد استفاده قرار می گیرند، کاملا باید عاری از باکتری باشد. خیساندن بذور کلم پیچ در آب ۵۰ درجه ی سانتی گراد برای مدت ۲۵ دقیقه، گل کلم و کلم بروکلی در دمای ۵۰ درجه ی سانتی گراد برای مدت ۲۰ دقیقه به طرز موثری حداقل آلودگی را از بذور پاک می کند.
خاک مزرعه را باید به مدت حداقل دو سال از گیاهان خانواده ی چلیپائیان خالی کرد زیرا باکتری ها حداقل در طول یک زمستان در داخل بقایای گیاه بیمار می تواند دوام بیاورند. در مواقعی که کاشت بذر به طور مستقیم مقدور است روش کاشت بایستی بدین طریق صورت گیرد. کاشت گیاهان خانواده چلیپائیان بایستی در مناطقی که تهویه و زهکشی خاک خوب است انجام پذیرد. نشاها را نبایستی قل از کاشت در آب غوطه ور ساخت. اگر نشانه های پوسیدگی سیاه خیلی زود در مزرعه شناسایی شوند، کاربرد سموم مسی برای کاهش گسترش بیماری ممکن است موثر باشد.
منابع : س. ع. الهی نیا.۱۳۹۳٫ قارچ و بیماری شناسی گیاهی. جلد دوم. انتشارات دانشگاه گیلان.
ا. بهداد. ۱۳۸۸٫ فیتوپاتولوژی و بیماری های مهم گیاهی. انتشارات یادبود.
گرد آورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد بیماری شناسی.
پیشنهاد ما به شما:
دیدگاهتان را بنویسید