مقالات اف اس پی مارکت
آشنایی با شپشک های سپردار-بخش اول
در امریکا و بعضی از کشورهای اروپایی این آفت یکی از خطرناک ترین حشرات زیان آور درختان میوه به حساب می آید. در این مناطق حشره مذکور در روی درختان سیب، گلابی، به، هلو، گوجه، زردآلو، گیلاس، انگور فرنگی و عده زیادی از درختان جنگلی ایجاد خسارت می کند.برای خواندن ادامه مقاله با ما همراه باشید…
شپشک سن ژوزه
Quadraspidiotus perniciosus Comstock
Syn: Aphidiotus perniciosus Cock
Aonidiella prerniciosa Comst
Homoptera. Diaspididae
این شپشک در ایران توسط کوثری (۱۳۲۴) در کرج از روی گیاه Rhamnus dahurica و سپس از روی گوجه گزارش شده است.
فرحبخش (۱۳۴۰) این شپشک را از روی گوجه، آلبالو، زردآلو، گیلاس، هلو به نام Eulecanium (Lecanium) prunastri گزارش کرده است.
این سپردار از آفات قرنطینه بوده و اولین بار روی شاخه های گوجه در گیلان گزارش شده است. ( ایزدی ۱۹۴۶ ) و در نواحی گیلان و مازندران روی درختان آلو، گوجه، هلو و عده ای از درختان غیر مثمره دیده شده است و سپس دامنه انتشار آن رو به توسعه گذاشت.
بنظر میرسد که این آفت بیشتر در نواحی معتدل و مرطوب شدت داشته باشد. اگرچه بنابر عقیده متکالف طغیان این آفت در نواحی گرم و خشک شدیدتر است.
در امریکا و بعضی از کشورهای اروپایی این آفت یکی از خطرناک ترین حشرات زیان آور درختان میوه به حساب می آید. در این مناطق حشره مذکور در روی درختان سیب، گلابی، به، هلو، گوجه، زردآلو، گیلاس، انگور فرنگی و عده زیادی از درختان جنگلی ایجاد خسارت می کند.
مشخصات ظاهری شپشک سن ژوزه :
حشره ماده :
سپر ماده گرد، کمی برجسته و گاهی هم خیلی مسطح و به رنگ خاکستری تیره می باشد. بدن ماده گلابی شکل و گاهی گلابی شکل پهن می باشد.
حشره ماده بالغ شپشک سن ژوزه بدون سپر (اشکال بالا) دارای سپر (شکل پایین سمت راست)
حشره نر :
حشره نر بالغ دارای یک جفت بال، یک جفت چشم، یک جفت شاخک طویل و سه جفت پا بوده و به رنگ زرد روشن می باشد. به علاوه نرها فاقد قطعات دهانی بوده و تغذیه نمی کنند. ساختمان پوپاریوم نر مانند حشره ماده، ولی کشیده و بیضی شکل است.
نر بالغ شپشک سن ژوزه
نر و ماده شپشک سن ژوزه
زیست شناسی شپشک سن ژوزه :
شپشک سن ژوزه زمستان را بصورت پوره سن دو روی تنه و سرشاخه درختان می گذراند. سپرهای این حشره در این مرحله بصورت نقاط گرد و قهوه ای تیره به سختی روی تنه و سرشاخه درختان میزبان قابل رویت است.
بعلت همرنگ بودن با پوست درخت، دیدن این سپرها با چشم بسادگی امکان پذیر نیست. در بهار به محض گرم شدن هوا، فعالیت آفت شروع می شود. حشرات ماده با دو بار جلد عوض کردن بصورت افراد کامل درمی آیند. در این مرحله قطر سپرها حدود دو میلیمتر است. حشرات نر پس از یک بار جلد عوض کردن بمرحله شفیرگی می روند و بفاصله یک تا دو هفته حشرات نر بالدار از زیر سپر خارج می شوند.
سپرهای حشره نر باریک بطول یک میلی متر و عرض نیم میلیمتر می باشد. حشرات ماده زنده زا هستند و پس از جفت گیری بفاصله یک ماه روزانه چند پوره می زایند.
مثل همه سپردارها پوره سن اول متحرک است و در آنها پاها و شاخک خوب رشد کرده است. بعلت کوچکی اندام و پرزدار بودن بدن بسادگی بوسیله باد جابجا می شوند و باعث گسترش گونه می گردند. بعلاوه پوره های سن اول با چسبیدن به بدن پرندگان و حشرات بزرگتر از یک باغ به باغ دیگر انتقال پیدا می کنند.
پوره ها پس از پیدا کردن محل مناسب خرطوم خود را در داخل نسج گیاه میزبان فرو می کنند و بلافاصله تغییر جلد می دهند. در صورت تراکم زیاد آفت پوره ها حتی زیر سپر حشرات مادر خرطوم خود را در نسج میزبان فرو کرده و ثابت می شوند.
بهمین دلیل گاهی چند طبقه از سپر این آفت بر روی هم مشاهده می شود. پوره ها پس از تغییر جلد پاها و شاخک های خود را از دست می دهند و در عوض شروع به ترشح سپر می کنند.
بسته به شرایط آب و هوایی این حشره قادر است که ۲ تا ۶ نسل در سال ایجاد کند و اگر شرایط کاملا مساعد باشد. بنا بر نوشته (۱۹۶۰ ) Metcalf یک حشره ماده در اول فصل به ۳۰ میلیون فرد در آخر فصل افزایش می یابد.
طبق تحقیقاتی که حبیبیان ( ۱۳۵۹ ) در گیلان انجام داده این سپردار ۴ نسل در سال دارد. نسل اول آن از خرداد ماه شروع شده و نسل چهارم را در زمستان به صورت پوره سن دوم می گذراند.
ماده بالغ شپشک سن ژوزه (a )، نر بالغ (b )، شپشک جوان (c )، پوره (c )، ماده بالغ بدون پوشش (f )، نر بالغ (g ).
نحوه خسارت :
این سپردار کلیه اعضای هوایی گیاه از قبیل ساقه، تنه، شاخه، برگ و میوه درختان میوه را مورد حمله قرار می دهد. حشره مزبور با فرو بردن خرطوم خود به داخل نسج گیاهی ضمن ترشح سم، از شیره گیاهی نیز تغذیه می نماید و در اثر خسارت شدید موجب ترک خوردن پوست و ضعف درخت می گردد.
خسارت شپشک سان ژوزه روی شاخه و میوه سیب
کنترل شیمیایی شپشک سن ژوزه :
سم پاشی زمستانه با گبوتکس و روغن های زمستانه بدون اختلاط با سموم فسفره و یا همراه با آن نتایج مطلوب می دهد. سمپاشی در بهار و تابستان با توجه به تدریجی بودن ظهوره پوره ها کمی مشکل است و باید با سموم فسفره با دوام صورت گیرد.
در صورت شدت آلودگی اضافه کردن نیم درصد روغن تابستانه و تکرار سم پاشی بفاصله ۲۰-۱۵ روز توصیه می شود.
باید توجه داشت که شپشک هایی مانند شپشک واوی سیب، شپشک بنفش زیتون و شپشک های نخودی و شپشک توت و سپردار خرزهره (در نواحی نیمه گرمسیری کناره های دریای خزر) روی درختان میوه هسته دار، بخصوص گوجه، آلو و هلو خسارت ایجاد می کند.
کنترل بیولوژیک شپشک سن ژوزه :
دو گونه زنبور پارازیت به نام های Steiner – Baggoloni 1968 ) Prospaltella perniciosa) و یک نوع کفشدوزک دو نقطه ای شکاری به نام Chilochorus bipustulatus L. از دشمنان طبیعی سپردار سان ژوزه ذکر شده است.
منبع : آزمایش فرد. پ. ۱۳۹۳٫ آفات درختان میوه و مدیریت آن ها.
گرد آورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد بیماری شناسی.
پیشنهاد ما به شما:
پاسخ دهید