مقالات اف اس پی مارکت
کاشت، داشت و برداشت کیوی نحوه تعیین زمان مناسب برای برداشت کیوی
توسعه و کشت و کار کیوی به سرعت در حال افزایش است چنانچه میزان تولید در همین سطح حفظ شود باز هم بیشتر از مصرف سرانه داخل بوده و بایستی بخشی از آن صادر شود. کشورهای وارد کننده دارای استانداردهای تعیین شده توسط موسسات استاندارد بین المللی هستند. بنابراین جهت موفقیت در این رقابت جهانی، بایستی در حفظ کیفیت ظاهری و داخلی میوه دقت نمود.برای خواندن ادامه مقاله مارا همراهی کنید…
کاشت، داشت و برداشت کیوی نحوه تعیین زمان مناسب برای برداشت کیوی
توسعه و کشت و کار کیوی به سرعت در حال افزایش است چنانچه میزان تولید در همین سطح حفظ شود باز هم بیشتر از مصرف سرانه داخل بوده و بایستی بخشی از آن صادر شود. کشورهای وارد کننده دارای استانداردهای تعیین شده توسط موسسات استاندارد بین المللی هستند.
بنابراین جهت موفقیت در این رقابت جهانی، بایستی در حفظ کیفیت ظاهری و داخلی میوه دقت نمود.
فنگ و همکاران عمده محدودیت های نگهداری میوه کیوی در انبار را نرم شدن قبل از بلوغ میوه، آسیب های فیزیولوژیکی مثل فروپاشی بافت میوه عنوان نمودند.
علت نرم شدن میوه حلالیت مواد غیرقابل محلول چون عناصر دیواره سلولی و نشاسته است. بدیهی است که زمان برداشت میوه کیوی از حیث رنگ، شکل طعم و مزه فرق می کند.
پس خصوصیات ظاهری نمی تواند معیار مناسبی جهت تعیین زمان برداشت باشد.
برداشت زودتر از موقع این میوه که متاسفانه به دلیل عدم آگاهی تولیدکنندگان و بخش های خدمات کشاورزی صورت می گیرد سبب می شود که میوه علاوه بر بد طعمی، قابلیت نگهداری در انبار را نداشته باشد.
شاخص های مختلفی جهت تعیین زمان برداشت میوه ی کیوی :
کاربردی ترین و علمی ترین روش بر اساس میزان مواد جامد محلول (TSS) است. در کشورهای مختلف، مقادیر متفاوتی از میزان مواد جامد قابل حمل (TSS ) را به عنوان حداقل میزان استاندارد جهت برداشت با بالاترین کیفیت میوه کیوی بسته به شرایط اقلیمی گزارش نموده اند.
این مقادیر در نیوزلند و شیلی ۶٫۲ درصد، ایتالیا ۷ درصد و در ایتالیا متحده آمریکا ۶٫۵ درصد است.
در تحقیقاتی که فتاحی مقدم و ثانی (۱۳۹۰ ) بر روی تعیین زمان برداشت میوه کیوی و تاثیر آن در کیفیت پس از برداشت میوه انجام دادند مشخص شد که میوه هایی که با درجه بریکس ۶٫۵ برداشت شدند ضمن حفظ خصوصیات کیفی و ظاهری، در بالاترین سطح مقبولیت نسبت به میوه های نابالغ طی انبارداری بودند.
تعیین کیفیت میوه کیوی بر اساس عصاره آن
بریکس متر :
رفرکتومتر یا بریکس متر آزمایشگاهی (BenchTop Refractometer)، با فناوری روز دنیا و به کار‌گیری با کیفیت ترین قطعات به منظـور اندازه گیری و نمایش غلـظت (Concentration) محلول‌های شفاف و غیر شفاف در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و واحدهای کنترل کیفی کارخانجات صنعتی طراحی شده است.
رفرکتومتر (بریکس متر) آزمایشگاهی همانطور که از اسم آن مشخص است وسیله ای است برای اندازه گیری دقیق غلظت و ضریب شکست محلول ها در واحد بریکس (%Brix) که در صنایع مختلف تولیدی و تبدیلی و همچنین در آزمایشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کاربردهای فراوانی دارد.
کیت بریکس متر چشمی و دیجیتالی
درختان کیوی معمولاً ۳ تا ۴ سال بعد از کاشت در زمین اصلی میوه‌دهی خود را آغاز می‌نمایند و در ۸ تا ۱۰ سالگی به باردهی کامل می‌رسند.
میزان محصول کیوی میتواند به طور متوسط حدود ۲۵ تن در هکتار برسد ولی در بعضی شرایط ۵۰ تن در هکتار نیز برداشت گردیده است.
میوه کیوی در شرق مازندران از اوایل آذرماه قابل برداشت است ولی در منطقه آستارا پانزده روز زودتر از شرق مازندران می‌رسد، در شمال ایران میوه را تا زمانی که برگها ریزش می‌کنند یعنی پانزدهم آذرماه، می‌توان بر روی درخت نگهداری نمود ولی از آن تاریخ به بعد بعلت خطر حمله پرندگان و سرما نگهداری میوه توصیه نمی‌گردد.
این میوه در موقع برداشت چندان مورد پسند ذائقه ایرانی نبوده و کمی سفت و ترش است و بایستی بمدت حداقل یک هفته در محیطی با دمای ۱۵ درجه سانتی‌گراد رسانده، سپس مصرف نمود.
از بهار تا پایان تابستان تشکیل و رشد کیوی بطول می انجامد. میوه کیوی در اواخر تابستان به رشد کامل می رسد و به زمانی نیاز دارد تا قند آن به حد کمال برسد تا میوه قابل چیدن باشد.
بطور معمول فصل پاییز زمان مناسبی برای برداشت میوه کیوی می باشد و عوامل زیادی مانند نور کافی، آب، خاک، کود دهی و در مجموع داشت و هوای مناسب در رسیدن میوه کیوی نقش موثری را ایفا می کند.
زمان چیدن کیوی میوه را به جهت داشتن قند کافی مورد آزمایش قرار می دهند و چنانچه میزان آن کم باشد و چیده شود، پس از نرم شدن و هنگام خوردن عطر و بوی لازم را نداشته و مزه بدی دارد.
گاهی برداشت بر اساس رنگ بذر انجام می شود.
در این حالت میوه ها به سه گروه نابالغ (حدود ۸۰ درصد بذور تیره رنگ) بالغ (۱۰۰ درصد بذور تیره ولی میوه روی درخت نرم نشده است) و فوق بالغ (۱۰۰ درصد بذور سیاه رنگ بوده و میوه روی درخت شروع به نرم شدن نموده است) تقسیم می شوند.
آهنگ رشد طول و قطر میوه کیوی ۳ مرحله دارد :
مرحله اول تا ۶۰ روز پس از مرحله تمام گل است. نرخ رشد میوه (به ویژه در ۳ هفته اولیه) سریع است.
در این مرحله بیش از ۷۰ درصد رشد میوه انجام می شود.
در مرحله دوم و در یک مقطع کوتاه (نیمه دوم مرداد) نرخ رشد کند می شود و پس از آن (شهریور ) دوباره نرخ رشد طول و قطر میوه سریع می شود.
میوه کیوی ۱۸۰-۱۵۰ روز پس از تشکیل میوه و یا زمانی که درصد مواد جامد محلول آن به عدد ۶٫۲ درصد برسد قابلیت برداشت دارد.
این زمان منطبق بر نیمه دوم آبان ماه تا اوایل آذر ماه است.
برداشت مکانیزه میوه کیوی هنوز رایج نشده است.
در روش سنتی، برداشت در دو نوبت انجام می‌گیرد، در نوبت اول میوه‌های درشت تر چیده می‌شوند که در این صورت میوه‌های کوچکتر برای چین دوم رشد کرده و درشت‌تر می‌شوند.
این میوه پس از برداشت باید هرچه زودتر به سردخانه منتقل شود. قبل از انتقال آن به سردخانه بایستی مقداری از حرارت میوه را کاهش داد.
بنابراین میوه‌های برداشت شده بلافاصله در آب و مواد ضدعفونی کننده شستشو داده تا مقداری از حرارت آنها کم شده و آماده انتقال به سردخانه شوند.
شستشوی میوه علاوه برخنک کردن آن مقدار زیادی از گرده غبار و عوامل بیماریزا را از آن دور می‌کند.
برداشت مکانیزه و دستی میوه کیوی
مسائل بعد از برداشت :
شستشو و ضدعفونی
این میوه پس از برداشت باید هرچه زودتر به سردخانه منتقل شود.
قبل از انتقال آن به سردخانه بایستی مقداری از حرارت میوه را کاهش داد.
بنابراین میوه‌های برداشت شده بلافاصله در آب و مواد ضدعفونی کننده شستشو داده تا مقداری از حرارت آنها کم شده و آماده انتقال به سردخانه شوند.
شستشوی میوه علاوه بر خنک کردن آن مقدار زیادی از گرده غبار و عوامل بیماریزا را از آن دور می‌کند.
تعدادی از عوامل بیماریزا که باعث پوسیدگی این محصول در انبار می‌شوند عبارتند از : Penicillium , Alternaria , Botrytis.
درجه بندی و بسته بندی
درجه بندی میوه کیوی از نظر بازار فروش و صادرات اهمیت خاصی داشته و معمولاً براساس وزن و اندازه میوه انجام می‌گیرد.
کلیه میوه‌های نارس، لک‌زده، بد شکل و آفت زده بایستی توسط کارگران آموزش دیده جدا گردند، زیرا وجود یک عدد میوه پوسیده میتواند تمام محتوای جعبه را فاسد نماید.
روشی که در کشورهای صادر کننده کیوی اجرا می‌گردد، استفاده از جدا کننده است که میوه‌ها را از مقابل جریان شدید هوا عبورداده و برحسب اندازه و وزن تفکیک شده و در روی نوارهای کرباسی یا پلاستیکی مختلف می‌افتند واز آنجا بداخل جعبه منتقل می‌شوند.
بدین ترتیب میوه‌های درجه یک تا درجه چهار از یکدیگر جدا می‌شوند و در بسته‌بندی‌های استاندارد با ذکر مشخصات قرار می‌گیرند.
معمولاً برای بسته‌بندی کیوی از جعبه های مقوائی یا چوبی به وزن ۳ تا ۱۰ کیلوگرم استفاده می‌شود.
بهتر است بیش از ۲ ردیف میوه در یک جعبه قرار نگیرد تا موجب لهیدگی میوه‌های زیرین نشود.
هرگاه میوه قبل از بسته‌بندی در ورقهای پلی اتیلن پیچانده شود، رطوبت آن مدت طولانی‌تری حفظ شده و دیرتر چروکیده می‌گردد.
جعبه‌های محتوی کیوی بایستی بنحوی در انبار قرار داده شود که بین آنها فضای لازم برای عبور هوا و تهویه وجود داشته باشد.
کارخانجات بسته‌بندی و درجه‌بندی موجود در کشور براساس سیستم وزنی میوه‌ها را به پنج گروه درجه‌بندی و بسته‌بندی می‌نمایند.
آمار دقیقی از تعداد این کارخانجات در کشور موجود نیست.
حمل و نقل میوه کیوی
در صورتیکه شرایط اولیه در مورد برداشت و نگهداری میوه بخوبی رعایت گردد، حمل ونقل میوه کیوی براحتی انجام شده وکمتر از میوه‌های دیگر دچار ضایعات می‌گردد، بنحوی که یکی از علل موفقیت کیوی را در پهنه صادرات جهانی خاصیت انبارمانی و امکان حمل و نقل آن با کشتیهای معمولی اقیانوس پیما و با هزینه‌ای بمراتب کمتر از سایر محصولات باغی می‌دانند.
برای حمل و نقل این میوه نیاز به کانتینرهای سردخانه‌دار می‌باشد ولی متاسفانه ناوگان حمل و نقل کشور از این بابت ضعیف بوده و هر ساله خسارت زیادی به تولید کنندگان و صادر کنندگان این محصول وارد آورده و ضایعات آنرا بالا می‌برد.
بسته بندی کیوی
وضعیت نگهداری محصول کیوی
میوه‌ها پس از برداشت بایستی هرچه زودتر و حداکثر تا ۴۸ ساعت بعد به سردخانه منتقل گردند، تاخیر در انتقال میوه به سردخانه در مراحل بعدی موجب بالا رفتن میزان ضایعات آن خواهد شد.
در بعضی کشورها با استفاده از هوای سرد درجه حرارت میوه را سریعاً پائین آورده موجب افزایش عمر انباری آن می‌گردند ولی در ایران با استفاده از آب خنک این مهم انجام می‌گیرد.
با توجه به اینکه این میوه خاصیت انبارمانی خوبی دارد، درصورتی که پس از ضدعفونی شدن به سردخانه منتقل و درجه حرارت و رطوبت سردخانه بدقت تنظیم و تحت کنترل باشد می‌توان آنرا تا ۶ ماه نگهداری کرد.
محل نگهداری این میوه نباید درنزدیکی سایر میوه‌ها بخصوص دانه دارها باشد زیرا بعلت تصاعد گاز اتیلن ازمیوه‌های مذکور و حساسیت شدید میوه کیوی، باعث رسیدگی سریع ونرمی و در نهایت فاسد شدن آن می‌گردد.
عواملی مؤثر در عمر انباری میوه کیوی در سردخانه
•نوع رقم: رقم هایوارد بهترین عمر انباری و آبوت کمترین عمر انباری را دارد.
•درجه رسیدگی: میوه‌ها بایستی حداقل ۵/۶ % بریکس ( SSC ) داشته باشند.
•سفتی بافت: حداقل سفتی بافت موقع برداشت بایستی حدود Ibf 14 (پوند نیرو) باشد.
میوه‌هایی که دیرتر برداشت می‌شوند سفتی بافت خود را بهتر حفظ کرده و در موقع رسیدن، میزان بالاتری بریکس (SSC) خواهند داشت.
•سالم بودن میوه‌ها: میوه‌ها باید عاری از ترک خوردگی، آفت زدگی، آفتاب سوختگی و پوسیدگی و ضرب دیدگی باشند.
•گاز کربنیک : مقدار گاز کربنیک بالاتر از ۷ % باعث پوسیدگی داخلی میوه‌ها می‌شود.
شرایط مناسب نگهداری کیوی در سردخانه:
•درجه حرارت: درجه حرارت مناسب در سردخانه صفر درجه سانتی‌گراد می‌باشد.
•رطوبت نسبی: مناسبترین رطوبت نسبی سردخانه ۹۵- ۹۰ درصد می‌باشد.
•گاز کربنیک: مقدار مناسب گاز کربنیک در سردخانه ۵-۳ درصد است.
•اکسیژن: مقدار مناسب اکسیژن در سردخانه ۲-۱ درصد است.
•اتیلن: غلظت اتیلن در سردخانه بایستی پایین‌تر ازPPb 20 حفظ شود.
میوه‌های نابالغ مناسب برای انتقال به سردخانه بایستی در دمای صفر درجه سانتی‌گراد، کمتر از ۱/۰ میکرولیتر بر ساعت در هر کیلوگرم، میوه اتیلن تولید نمایند.
این میوه بسیار حساس به اتیلن می‌باشد بطوریکه مقدار (قسمت در بیلیون)PPb 10-5 اتیلن باعــث افزایش سرعت نرم شدن این میوه خواهد شد و همچنین بایستی از وجود اتیلن زیاد در محیط، در موقع برداشت، حمل و نقل وانبارداری جلوگیری شود.
درحال حاضر درصد زیادی از میوه‌های برداشت شده در کشور توسط تجار خریداری شده و پس از درجه بندی و بسته بندی به سردخانه منتقل می‌شود.
بررسیها مشخص کرده است که میزان ضایعات این میوه در سردخانه بالا می‌باشد که علت آن عدم رعایت استانداردهای فوق الذکر در نگهداری این میوه در سردخانه است که میتواند بدلیل نا آشنا بودن و عدم دقت مسئولین این سردخانه‌ها باشد.
منابع :
فتاحی مقدم، ج و حلاجی ثانی، م. ۱۳۹۱٫ تعیین زمان مناسب برداشت میوه کیوی و تاثیر آن در کیفیت پس از برداشت میوه. نشریه علوم باغبانی، جلد ۲۶٫ ص : ۲۳۰-۲۲۷٫
شناسنامه تصویری کیوی، وزارت جهاد کشاورزی، زمستان ۸۸٫
گرد آورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد بیماری شناسی.
پیشنهاد ما به شما:
پاسخ دهید