برق زدگی نیز یکی از بیماری های مهم باقلا است که در بسیاری از مناطق کشت این محصول در دنیا دیده شده است. بر اساس گزارش موسسه CABI در سال ۲۰۰۵ ، این بیماری از ۲۵ کشور دنیا گزارش شده است.برای توضیحات بیشتر به ادامه مقاله توجه کنید…
Faba Ascochyta blight
Ascochyt fabae
برق زدگی نیز یکی از بیماری های مهم باقلا است که در بسیاری از مناطق کشت این محصول در دنیا دیده شده است. بر اساس گزارش موسسه CABI در سال ۲۰۰۵ ، این بیماری از ۲۵ کشور دنیا گزارش شده است.
آسکوکیتا ، مهم ترین بیماری باقلا در اکثر مناطق کشت این محصول است.
آزمون بذور و میان آستانه بیماری برای توده های بذری، مورد استفاده قرار گرفته، عامل عمده ای در حذف بذر می باشد.
بعضی از جدایه های قارچ، گیاهان سویا (Glycine max) و ماشک (Vicia sativa ) را آلوده می کنند. علایم بیماری روی برگ ها، ساقه و غلاف ها دیده می شود.
لکه های روی برگ، ابتدا گرد تا بیضوی، کمی فرو رفته و به رنگ قهوه ای تیره هستند که ۱ تا ۲ سانتی متر قطر داشته، حاشیه ی قهوه ای تیره تا سیاه رنگ دارند.
با بزرگ شدن لکه ها، مرکز آن ها خاکستری می شود و اندام های بارده مشخص، ریز و سیاه رنگ (پیکنیدها) تشکیل می شوند.
تعداد پیکنیدها متغیر بوده، اغلب به صورت دوایر متحدالمرکز مرتب می شوند. در ادامه، ممکن است چند لکه به هم متصل شوند و لکه ها، مناطق بزرگ نامنظم و سیاه رنگی را تشکیل دهند.
علایم اولیه بیماری برق زدگی باقلا بر روی برگ های جوان (تصویر بالا) و لکه های پیشرفته بیماری (تصویر پایین).
روی ساقه لکه ها در ابتدا قهوه ای مایل به قرمز، فرو رفته و درازتر از لکه های روی برگ ها و غلاف هستند. سپس پیکنید ها تشکیل می شوند و رنگ لکه ها غالبا با گذشت زمان تیره تر می شوند.
در ارقام بسیار حساس، لکه ها در عمق نفوذ می کنند و ساقه ممکن است در نقطه آلودگی بشکند.
لکه های فرو رفته ناشی از سوختگی آسکوکیتیایی روی ساقه باقلا که این لکه ها دراز تر از لکه های روی برگ می باشند.
لکه ها روی غلاف ها عمیق تر بوده، به رنگ خرمایی تا سیاه با حاشیه قهوه ای تیره دیده می شوند.
روی غلاف ها ممکن است تعداد پیکنیدها بسیار زیاد باشد. دانه های تولید شده در غلاف های آلوده نیز معمولا آلوده بوده، ممکن است لکه های قهوه ای تا سیاه رنگی را نشان دهند و یا ممکن است کوچک شده و چروکیده شوند.
در شرایط مرطوب، به ویژه بعد از باران، توده ی پیکنیدیوسپورها به صورت رشته های نارنجی رنگی از دهانه پیکنیدها خارج می شود که با چشم غیر مسلح نیز قابل مشاهده است.
زیان ناشی از برخی علف کش ها می تواند با سوختگی آسکوکیتیایی اشتباه شود، اما لکه های ناشی از علف کش فاقد مرکز خاکستری با خال های سیاه رنگ بوده، معمولا به کناره های برگ محدود می شود.
لکه های فرو رفته ی عمیق در غلاف و بذر باقلا ناشی از بیماری برق زدگی
قارچ Ascochyt fabae از گروه قارچ های پیکنید دار که به عنوان مرحله ی غیر جنسی در نظر گرفته می شود، عامل این بیماری است.
توده ی پیکنیدیوسپورها به صورت رشته های نارنجی رنگ در حال خروج از دهانه پیکنیدها (تصویر بالا سمت چپ)، کلنی های جنسspp. Ascochyta (تصویر بالا سمت راست)، پیکنیدهای Ascochyta spp (تصویر پایین سمت چپ)، کنیدی های قارچ Ascochyta spp (تصویر پایین سمت راست).
قارچ Didymella fabae (مرحله جنسی عامل بیماری) از آسکومیست بوده و آسکوسپورهای بی رنگ، دو سلولی و به ابعاد ۱۴-۱۰*۱۸-۱۵ میکرومتر تولید می کند.
سلول فوقانی پهن تر از سلول زیرین بوده و دو سلول، به وسیله دیواره از هم مجزا می شوند. کنیدی (پیکنیدیوسپور) آسکوکیتا صاف تا کمی خمیده، دارای ذرات روغنی، به ابعاد ۶-۳٫۵*۲۴-۱۶ میکرومتر و ۲ تا ۴ سلولی هستند.
آسک و آسکوسپورهای دو سلولی قارچ Didymella fabae
قارچ آسکوکیتا در درون بذر وجود دارد و تا حداقل ۱۲ ماه می تواند زنده باقی بماند. همچنین ممکن است روی بقایای آلوده محصول تا یک فصل بقایای خود را حفظ کند. گیاهان خودرو از فصل قبل نیز ممکن است منبع آلودگی برای مزارع مجاور باشند.
آسکوسپورها در بهار، در پریتس قارچ، بر روی بقایای آلوده و بعد از باران های پاییزی تولید می شوند و به وسیله ی باد به مزارع باقلا می رسند، آن ها می توانند مسافتی بیش از یک کیلومتر را طی نمایند، اما به طور معمول بعد از چند صد متر فرود می آیند.
درصد بذور آلوده که منجربه تولید گیاهچه های آلوده می شوند، بسیار پایین است. ساقه ها یا برگ های جوان، اولین اندام های گیاه هستند که در شرایط مطلوب آلوده می شوند.
با بالغ شدن لکه ها، اسپورهای قارچی (کنیدی ها) از پیکنیدها ترشح و به وسیله پاشش باران به برگ های مجاور منتشر می شوند. بعضی از کنیدی ها ممکن است به وسیله ی باد همراه با باران تا چندین متر جا به جا شوند.
بعد از فرود آمدن اسپور روی سطح برگ حساس، اسپور جوانه می زند و در صورتیکه سطح برگ به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت مرطوب باشد، آلودگی جدید را آغاز می کند.
بنابراین، آب و هوا، عامل اساسی در تشدید بیماری است. آلودگی می تواند در هر مرحله از رشد گیاه و به دنبال باران یا شبنم فراوان اتفاق افتد. آسکوکیتا به شرایط خنک برای توسعه آلودگی و باران های غالب برای انتشار اسپورها به اطراف و فراهم آمدن شرایط مرطوب جهت جوانه زنی نیاز دارد.
توسعه بیماری مخصوصا به وسیله شرایط موجود در مناطقی با باران فراوان (بیش از ۴۵۰ میلیمتر) که در آن ها، برگ های گیاه به مدت طولانی خیس هستند، مساعد می شود.
چرخه بیماری برق زدگی باقلا Ascochyt fabae
آسیب ناشی از آسکوکیتا را می توان به وسیله ی چند اقدام از جمله استفاده از بذر عاری از بیماری، تناوب محصول، شخم زیر بقایای محصول و کاشت محصول جدید با فاصله دور از از مزارع سال گذشته کاهش داد.
در مزارعی که طی دو سال گذشته آلوده بوده اند و یا کمتر از ۵۰۰ متر با کلش آلوده محصول در سال گذشته فاصله دارند، نبایستی باقلا کشت شود.
واریته Ascot نسبت به بیماری مقاوم است، در حالیکه ارقام Firod، Brakool و Icarus حساس یا خیلی حساس هستند. از واریته های مقاوم می توان جهت کشت در مناطق پرخطر استفاده نمود و واریته های بسیار حساس را نباید در مناطقی که آسکوکیتا شایع است کشت نمود.
آسکوکیتا را می توان در مزرعه به وسیله سم پاشی با قارچ کش ها کنترل نمود.
شدت بیماری را می توان به وسیله بازدیدهای مکرر تعیین نمود. معمولا یک بار سم پاشی برای اغلب مزارع کافی است، اما در صورت بالا بودن پتانسیل عملکرد می توان دو بار سم پاشی کرد.
بهتر است بذر را قبل از کاشت ضد عفونی نمود. سمپاشی بعد از هر بارندگی نیز موثر می باشد. استفاده از اکسی کلرورمس ممکن است باعث سوختگی گیاه شود و برای ضد عفونی بذر نیز مناسب نیست چون باعث مرگ جوانه می شود.
منبع : آقاجانی. م، آ. راهنمای شناسایی و مدیریت بیماری های باقلا.
گرد آورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد بیماری شناسی.
پیشنهاد ما به شما:
دیدگاهتان را بنویسید